Stop de EU-Mercosur-deal en bescherm onze boeren!
Zuid-Amerika; een fascinerende mix van hartelijkheid, veerkracht en een geweldige gastronomie die gevoed wordt door een enorme landbouwcultuur.
En juist dat aspect kunnen we niet over het hoofd zien als we het hebben over het op handen zijnde handelsverdrag tussen de EU en Mercosur.
De EU-Mercosur-handelsovereenkomst met daarin een overeenkomst op tariefverlaging voor landbouwproducten uit de Mercosur, is een vergissing die we niet kunnen negeren. Het is mijn diepe overtuiging dat deze deal de voedselzekerheid in Europa op het spel zet.
Een ander soort “familiebedrijven”
Omdat ik jarenlang in Argentinië heb gewoond en werkzaam was in de agrarische sector, waarvoor ik heel Zuid-Amerika bezocht, weet ik uit eerste hand hoe er daar gewerkt wordt. Ik kan me de eerste keer nog goed herinneren dat ik een ‘estancia de ganado’ oftewel een vleesveebedrijf op de Pampa’s van Argentinië bezocht. Urenlang reden we over zandwegen tussen velden met prachtige Hereford koeien en hun kalveren rond, maar nog hadden we het einde van de estancia niet bereikt. De grootschaligheid van de bedrijven daar is voor ons niet te bevatten.
Hoewel dit ook familiebedrijven zijn betekent een familiebedrijf in Mercosur dat het land in eigendom is van een familie die in de hoofdstad woont en maar een paar keer per jaar een kijkje komt nemen op de boerderij en verder een luxeleven leidt met de opbrengsten van hun vee. Maar ook pluimvee- en varkensbedrijven zijn vele malen grootschaliger dan bij ons en deze zijn vaak eigendom van grote corporaties en zijn geen familiebedrijven zoals dat bij ons het geval is. Dan hebben we de akker- en tuinbouwsector nog niet eens genoemd waar duizenden hectare per bedrijf eerder regel dan uitzondering zijn.
Uiteraard gelden hier heel andere productieomstandigheden dan bij ons, minder controle op het gebruik van medicijnen, ruimere normen voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en is het gebruik van antibiotica als groeipromotor nog gewoon toegestaan. Het zal niemand verbazen dat de loonkosten veel lager zijn dan in Europa. Het is dan ook veel goedkoper voor boeren in Mercosur om te produceren dan voor boeren in Europa die aan veel meer regels moeten voldoen en duurdere arbeid moeten inzetten.
Landbouw is de ruggengraat van onze samenleving
Deze verschillen tussen onze landbouwmodellen, maken eerlijke concurrentie onmogelijk tussen beide werelddelen. Dit is geen kritiek, maar realiteit. Sectoren zoals rundvlees, pluimvee en suiker zullen de druk van deze deal direct voelen. Deze import wordt dan snel afgedaan als “slechts een paar procent”, maar dit negeert hoe gevoelig prijsmechanismen zijn en hoe hard dit onze plattelandsgemeenschappen kan raken.
Mijn collega Europarlementariërs die voorstanders zijn van deze overeenkomst met de Mercosurlanden (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay) benadrukken steeds de strategische waarde van deze overeenkomst, en ik begrijp hun bedoelingen. Zeker in deze geopolitiek onzekere tijden. Maar de vraag is: versterkt deze overeenkomst echt de onafhankelijkheid van onze voedselvoorziening? Landbouw is niet zomaar een sector – het is de ruggengraat van onze samenleving. We kunnen immers niet leven zonder voedsel.
Het gelijk speelveld van de Europese Commissie is een wassen neus
Om de negatieve effecten te compenseren voor onze boeren, schermt de Europese Commissie met een compensatiefonds van 1 miljard euro. Maar in al mijn gesprekken met onze boeren, zie ik dynamische, gepassioneerde mensen die hun handen uit de mouwen willen steken en niet afhankelijk willen zijn van compensatiefondsen. Een fonds lost namelijk het probleem niet op. Het feit dat de Europese Commissie bij voorbaat een fonds optuigt laat wel zien dat ze zelf ook niet zo zeker zijn van het uitblijven van negatieve gevolgen voor onze landbouwsector.
Dan is er nog de cruciale kwestie van toezicht. Het controleren van dierenwelzijn en voedselveiligheidsnormen, zoals het gebruik van antibiotica en gewasbeschermingsmiddelen, is op duizenden kilometers afstand een enorme uitdaging. Het is naïef om te denken dat dit überhaupt te controleren valt. Er is immers bijna tot geen registratieplicht van het gebruik van medicijnen op de boerderij en de meeste antibiotica worden sowieso toegediend via het voer en/of water. Daar komt voor antibiotica nog bij dat er mogelijk gezondheidsrisico’s kunnen ontstaan in Europa vanwege de introductie van resistente bacteriën via vlees dat hier ingevoerd wordt.
Voedselzekerheid is defensie
In het Europees Parlement lijkt momenteel alle aandacht uit te gaan naar defensie. Laten we helder zijn: landbouw en voedselzekerheid vormen een essentieel onderdeel van Europa’s verdediging. De Mercosur-deal, zoals die nu voorligt, ondermijnt die visie. Daarom kan BBB deze handelsovereenkomst niet steunen zolang landbouw er deel van uitmaakt.
Auteur: Jessika van Leeuwen | Europarlementariër namens BBB in het Europees Parlement | 22-08-2025
Volg Jessika ook op haar socials:
